Dé oplossing voor het prikkelbare darm syndroom?

Bron: Hylke Boelens | Diëtist PowerSlim
12 december 2016

Er is een sterke verbinding tussen je darmen en je brein. Wat we denken en doen heeft, wellicht vaker dan je je bewust bent, invloed op hoe we ons lichamelijk voelen. Je kent vast de uitdrukkingen:

• Een onderbuikgevoel hebben
• Vlinders in je buik hebben
• Het in je broek doen van angst
• Ergens buikpijn van hebben
• Holistisch denken

In de Westerse wereld en ook in de Westerse geneeskunde ontstaat steeds meer aandacht voor holistisch denken. Holistisch denken wil niets meer zeggen dan dat je algehele gezondheid afhankelijk is van je totale levensomstandigheden. Dus niet alleen hoe gezond je eet of hoeveel je sport bepaalt hoe gezond je bent, maar ook hoe gelukkig je je voelt en of je voldoende ontspanning hebt. Artsen die holistisch werken kijken naar de mens als geheel in plaats van alleen naar een specifiek probleem.

Hoe meer we begrijpen van onze darmen, hoe groter de invloed van je darmen op je totale gezondheid blijkt te zijn. Dat gezonde darmen belangrijk zijn voor een goede spijsvertering en een optimale opname van voedingsstoffen uit het voedsel dat je gegeten hebt was al langer bekend.

De darm-brein-as

Maar wist je dat je darmen in direct contact staan met je brein? En dat de gezondheid van je darmen daardoor directe invloed heeft op de gesteldheid van je hersenen? En andersom? Deze connectie wordt de darm-brein-as genoemd.

Dus enerzijds heeft wat je denkt en doet invloed op wat je lichamelijk voelt, anderzijds wordt in de wetenschappelijke wereld steeds bekender dat je ook psychische klachten kunt krijgen als je darmen niet goed functioneren.

Darmflora bepaalt darmgezondheid

De gezondheid van je darmen hangt af van de samenstelling van je darmflora. Je darmflora is het geheel van ca. 100 biljoen bacteriën die in je darmen leven, met een totaal gewicht van 1 à 1,5 kilo. Een gezonde darmflora bestaat uit overwegend ‘goede bacteriën’ en een ongezonde of ziekmakende darmflora bestaat grotendeels uit ‘slechte bacteriën’. Een gezonde darmflora beschermt onder meer tegen het krijgen van infecties.

Het effect van antibiotica op darmflora

Antibiotica zijn funest voor de goede darmbacteriën. Na 1 antibioticakuur is de darmflora zo van slag dat een hersteltijd van drie maanden nodig is om deze weer in balans te krijgen. Bij meerdere antibioticakuren per jaar duurt dit wel zes maanden. Maar ook als je zelf geen antibiotica gebruikt ervaar je toch de negatieve effecten ervan op je darmflora.

Vlees en vis bevatten grote hoeveelheden antibiotica

Hoe dit kan? Het vlees en de vis die we eten zitten helaas vol met antibiotica. Tenzij je wild vlees, biologisch vlees en wild gevangen vis eet, maar anders krijg je enorme hoeveelheden antibiotica binnen met je voeding. En dat is best zorgwekkend gezien het feit dat je hersengezondheid direct verband houdt met je darmgezondheid...

Prikkelbare darm syndroom

Ontzettend veel mensen, en met name vrouwen hebben last van het prikkelbare darm syndroom (PDS). Dit is door artsen en wetenschappers lange tijd niet serieus genomen. Het werd afgedaan als iets dat tussen de oren zat. Niet ver van de waarheid blijkt nu dus maar wel degelijk een klacht om serieus te nemen.

Dit zijn veelvoorkomende klachten bij prikkelbare darm syndroom

• Verstopping
• Diarree
• Vaker dan 3 maal per dag ontlasting of juist slechts een paar keer per week
• Buikkramp die afneemt na ontlasting
• Last van winderighei
• Opgezette buik
• Buikpijn
• Loze aandrang
• Slijm en/of bloed bij de ontlasting

Net als veel andere ziektebeelden ontstaat het prikkelbare darm syndroom – ook wel bekend als PDS of spastische darm – door een storing in de darm-brein-as. Als je iets eet dat je lichaam niet goed kan verteren dan reageert je darm hierop met buikpijn of diarree. Als er een storing optreedt dan blijft je darm alarmsignalen afgeven aan je centrale zenuwstelsel terwijl er geen oorzaak meer is. Je blijft daardoor langdurig klachten zoals buikpijn of diarree houden. De oorzaak ligt vaak in de voeding. Wanneer onderzocht wordt welke voedingsmiddelen je niet goed verteert en welke je dus moet vermijden dan verdwijnen de klachten daarna vaak vanzelf.

Lichamelijke klachten zijn vaak symptomen

Bijna altijd is er bij lichamelijke klachten een onderliggende klacht te vinden. Deze oorzaak kan te vinden zijn in het voedingspatroon en de leefstijl. Maar vaak ook is er een onbalans tussen stress en ontspanning of is er een andere psychische oorzaak aan te wijzen.

Natuurlijk zijn er ook gevallen met een andere oorzaak waarbij gewoon medicatie nodig is, zoals bijvoorbeeld bij een chronische darmontsteking.

De invloed van je hersenen op prikkelbare darm syndroom

Al eerder legde ik uit dat antibiotica ontzettend slecht zijn voor je darmflora. Het volgen van een antibioticakuur is dan ook vaak een oorzaak van het prikkelbare darm syndroom. Ook na een bacteriële darminfectie zien we vaak prikkelbare darm syndroom ontstaan. In beide gevallen ligt de oplossing in het weer in balans brengen van de darmflora.

Maar ook wanneer er sprake is van stress of depressiviteit kan het centrale zenuwstelsel slechter onderscheid maken tussen prikkels die er wel en niet toe doen. Waardoor prikkelbare darm syndroom kan ontstaan of bestaande klachten kunnen verergeren. Dit werkt twee kanten in. Er is dan o.a. te weinig beschikbaarheid van het gelukshormoon serotonine, een hormoon dat voor 80-90% in de darmen geproduceerd wordt. Serotonine heeft een positief effect op alle zenuwcellen, waardoor ook prikkels in je darmen beter gereguleerd kunnen worden.

Hoe kun je goed voor je darmen zorgen?

Ook voor je darmen is het eten van voldoende gezonde vetten van groot belang. Daarnaast hebben je darmen veel vezels nodig, maar heel weinig mensen krijgen voldoende vezels binnen met hun voeding. Gezonde voedingsmiddelen voor je darmen zijn onder meer:

• Lijnzaad
• Kokos
• Groente en fruit
• Kokosolie, olijfolie en lijnzaadolie
• Noten
• Alle soorten kool
• Uien
• Pepermunt
• Engelwortel
• Roomboter
• Rauwe zuivel
• Zuurkool en alle andere gefermenteerde voedingsmiddelen
• Lijnzaad, olijfolie en avocado helpen tegen obstipatie.

Soms is gezonde voeding alleen echter niet genoeg. Dan is het verstandig een goed supplement te kiezen dat helpt om je darmflora weer in balans te krijgen.

Prebiotica zorgt dat de goede bacteriën kunnen overleven. Je moet het eigenlijk zien als voeding voor je goede darmbacteriën. Inuline, wat ook in de PowerSlim producten zit, is een voorbeeld van zo’n prebioticum. Probiotica zijn de goede bacteriën zelf. Mensen die dagelijks een supplement met een combinatie van pre- en probiotica gebruiken, ervaren vaak al snel verbetering van hun klachten.

Poeptransplantatie

Wat? Ja echt poeptransplantatie... Poeptransplantatie is een nieuwe maar veelbelovende behandelmethode waarbij met water verdunde ontlasting van een gezonde persoon met behulp van een slangetje via de neus, slokdarm en maag wordt aangebracht in de darmen van een patiënt met darmproblemen, zoals chronische diarree. De bacteriën uit de darmen van de gezonde donor hebben een evenwichtige samenstelling met voornamelijk goede bacteriën. Deze nuttige bacteriën uit de donorpoep zorgen ervoor dat de darmflora van de patiënt ook weer in balans raakt en hierdoor verdwijnen of verminderen de klachten. Wetenschappers denken dat je door middel van poeptransplantaties zelfs angst en depressie van de donor kunt overnemen, vanwege de neurotransmitters die de darmbacteriën produceren. Neurotransmitters zorgen voor communicatie tussen hersencellen. Ze zorgen voor het doorgeven van elektrische impulsen van de ene naar de andere zenuwcel. Dat geeft nogmaals het directe verband tussen je darmflora en het functioneren van de hersenen weer.

Dit verband is ook op positieve wijze in te zetten. Er bestaan bijvoorbeeld bacteriën die de neurotransmitter GABA kunnen produceren. GABA is een signaalstof in de hersenen die angst en stress kan remmen. In dit filmpje wordt uitgelegd hoe een poeptransplantatie werkt:

{youtube}rAoFAbd7gEM{/youtube}

Darmflora bepaalt ook hersengezondheid

Je zou het niet meteen denken, maar je hersenen vragen wel 20 tot 30% van het totale energieverbruik. Ter vergelijking, een olifant gebruikt 3% van de totale energie voor zijn hersenen.

Wanneer er een voedingsstoffentekort ontstaat dan krijgen de vitale levensfuncties altijd voorrang, je lichaam is erop gemaakt om te overleven. Op de eerste plaats komen je vitale organen, dan komt het voortplantingsstelsel aan de beurt enzovoorts. Stofjes die op korte termijn minder belangrijk zijn voor overleving komen op de laatste plaats. Dit kan mogelijk een verklaring zijn van het toegenomen aantal psychische aandoeningen.

Aandoeningen als depressie en autisme worden ook steeds vaker in verband gebracht met een onevenwichtige darmflora. Wetenschappers doen hier veelbelovend onderzoek naar. De kans is groot dat in de toekomst allerlei aandoeningen, van autisme en overgewicht tot maagkanker, behandeld kunnen worden door de darmflora te herstellen. Vorige week bleek uit onderzoek dat ook de ziekte van Parkinson mogelijk in de darm ontstaat(1).

Hoe kun je goed voor je hersenen zorgen?

Koolhydraatarme voeding met een lage glycemische index (GI) is niet alleen beter om een gezond gewicht te behouden, het is ook het allerbeste dat je voor je hersengezondheid en algehele gezondheid kunt doen. Een laag glycemisch, koolhydraatarm voedingspatroon put de voorraad vitamines, mineralen en spoorelementen niet uit zoals suikerrijke, geraffineerde voeding doet. Waardoor er voldoende vitamines, mineralen en spoorelementen overblijven om neurotransmitters en prostaglandines aan te maken.

De juiste voeding kan angsten verminderen en de geheugenfunctie verbeteren. Er bestaan sterke aanwijzingen dat Alzheimer en andere vormen van dementie voorkomen kunnen worden door een laag glycemisch en koolhydraatarm voedingspatroon.

Dit betekent zo weinig mogelijk suiker en geraffineerde graanproducten, veel groenten en vezels, voldoende fruit, voldoende eiwitten, voldoende gezonde vetten en ook, misschien verbaast het je, voldoende cholesterol. Je brein bestaat voor het grootste gedeelte uit cholesterol. Voedingsmiddelen zoals kokosolie, noten, eieren, schaal- en schelpdieren en avocado zijn echte krachtpatsers voor je brein.

Maar goed voor je hersenen zorgen betekent dus ook vooral goed voor je darmen zorgen. Hoe je dat doet heb je al hierboven kunnen lezen het kopje “Hoe kun je goed voor je darmen zorgen?”.

Bron:

1. Gut Microbiota Regulate Motor Deficits and Neuroinflammation in a Model of Parkinson’s Disease Sampson et al., 2016, Cell 167, 1469–1480 December 1, 2016 ª 2016 Elsevier Inc.