Gelukshormonen
Hoe je je voelt wordt in grote mate bepaald door je hormonen. Je hormoonproductie heb je grotendeels zelf in handen omdat deze in grote mate afhankelijk is van je levensstijl.
De belangrijkste gelukshormonen zijn:
Serotonine
Dopamine
Endorfine
Oxytocine
Serotonine
Serotonine is misschien wel het meest bekende gelukshormoon. Het zorgt ervoor dat je je gelukkig en blij voelt en ’s ochtends uitgerust wakker wordt.
Dopamine
Dopamine is een genotshormoon. Het geeft een bevredigend gevoel bij eten, seks, sporten en verliefd zijn. Maar ook bij het eten van suiker, koffie drinken en gebruik van drugs. Dopamine speelt daardoor een belangrijke rol bij verslaving, het kan ervoor zorgen dat je er steeds meer van wil.
Endorfine
Endorfines worden aangemaakt in de hersenen. De werking is vergelijkbaar met die van morfine. Endorfines zijn verantwoordelijk voor het gelukzalige gevoel dat hardlopers kunnen hebben na afloop, de zogenaamde ‘runners high’. Het staat ook bekend om de pijnstillende werking.
Oxytocine
Oxytocine is een hechtingshormoon. Het komt bijvoorbeeld veel vrij bij moeders met pasgeboren baby’s, het geeft een gelukzalig gevoel en versterkt de band tussen moeder en kind. Ook bij knuffelen en seks met je partner wordt oxytocine aangemaakt waardoor je je gelukkig voelt en de onderlinge band versterkt wordt. Oxytocine wordt daarom ook wel het knuffelhormoon genoemd.
Stresshormonen
De gelukshormonen zijn actief als je geen stress ervaart. Tijdens stress ligt de prioriteit van je lijf namelijk op overleven en niet op je gelukkig voelen. Het hormoon dat tijdens plotselinge stress wordt afgegeven aan je bloed is adrenaline. Adrenaline zorgt ervoor dat je lichaam wordt klaargemaakt voor de fight-or-flight reactie. Je wordt scherper, er gaat meer glucose naar je bloed, je bloeddruk en hartslag gaan omhoog en je wordt minder gevoelig voor pijn.
Je herkent het gevoel misschien wel van als je bijvoorbeeld plots hard op de rem moet met je auto. Het is de adrenaline die ervoor zorgt dat je zo snel kunt reageren. Als het gevaar geweken is en de situatie weer onder controle dan komt er endorfine vrij, dat ervoor zorgt dat je je goed voelt en dat je lichaam weer kan werken aan reparatie en opbouw van je cellen.
Vrouwen ervaren de meeste stress
Naast plotselinge stress ervaren velen van ons tegenwoordig ook langdurige stress, bijvoorbeeld door het werk, door de kinderen of andere grote zorgen. Vooral vrouwen met een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben vaak last van langdurige stress. Omdat ze altijd alles voor iedereen goed willen doen. Herken je dit? Veeleisende baan, opgroeiende kinderen, het huishouden, vriendschappen onderhouden en ook nog een leuke partner willen zijn...
Bij langdurige stress is er sprake van een ander stresshormoon dat vrijkomt in je bloed, namelijk cortisol. Net als adrenaline is het hormoon cortisol gericht op overleven, het in stand houden van je lichaam. Dat is immers de allerhoogste prioriteit. Door cortisol wordt je bloedsuikerspiegel verhoogd, je bent alerter en meer gefocust. Cortisol onderdrukt ook de werking van je immuunsysteem.
Eén van de vele nadelen van een constante hoge cortisolspiegel, is dat door de constante hoge bloedsuikerspiegel die het teweegbrengt afvallen een bijna onmogelijke opgave wordt. Wat op zijn beurt natuurlijk weer zorgt voor nog meer frustratie en dus stress. Cortisol zorgt voor meer buikvet.
Zorg goed voor jezelf
Het vervelende van langdurige stress is, dat je op den duur in een vicieuze cirkel terecht kunt komen. Dat werkt zo: bij de omzetting van adrenaline en cortisol in je lichaam worden allerlei stofjes opgebruikt die ook nodig zijn bij het omzetten van gelukshormonen. Zoals bijvoorbeeld magnesium, zink, vitamine C en verschillende B-vitamines. Doordat ze opgebruikt zijn aan de stresshormonen kunnen de gelukshormonen nu niet meer voldoende aangemaakt worden.
Ga eens na voor jezelf waar jij gelukkig en blij van wordt en plan dit in voor jezelf. We weten het meestal wel, maar gunnen het onszelf niet en zijn vaak alleen maar bezig onszelf weg te cijferen voor anderen. Dat is niet goed! Om die goede partner, moeder, medewerker, vriendin etc. te kunnen zijn is het juist belangrijk dat je zelf ook gelukkig bent!
Een aantal tips:
- Zorg voor voldoende slaap, want te weinig nachtrust zorgt er ook voor dat je hormonen in de war raken;
- Zorg voor ontspanning, al is het maar even 5 minuutjes ademhalingsoefeningen doen;
- Eet zo veel mogelijk verse producten, die bevatten de voedingsstoffen die jij zo hard nodig hebt om de juiste hormonen aan te kunnen maken;
- Rook je? Probeer te stoppen. Hoewel we soms denken dat roken helpt tegen stress, is het omgekeerde waar. Rokers hebben een hogere cortisolspiegel dan niet-rokers;
- Het gelukshormoon serotonine wordt voor 95% in je darm aangemaakt. Zorg dus goed voor je darmen door weinig suiker en veel groentes (vezels) te eten;
- Zorg voor lichaamsbeweging, al is het maar wat vaker op de fiets naar de winkel gaan. Lichaamsbeweging zorgt voor aanmaak van het gelukshormoon endorfine;
- Knuffel zo vaak mogelijk. Of dat nu met je man, je kind, je vriendin of je hond is maakt niets uit. Het is bewezen dat 8 keer knuffelen per dag de oxytocinespiegel significant verhoogt, waardoor je je gelukkiger voelt.